Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Merkezi Yönetim Bütçesinden Araştırma Geliştirme Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar-2024” bültenini yayımladı.
Açıklanan verilere göre, merkezi yönetim bütçesinden AR-GE için 2023 yılında 98 milyar 737 milyon lira harcama gerçekleştirildi.
Geçen yıl söz konusu bütçeden yapılan AR-GE harcamalarının merkezi yönetim bütçesi içindeki oranı yüzde 1,38 oldu. AR-GE harcamalarının 26 trilyon 276 milyar 307 milyon liralık Gayri Safi Yurt İçi Hasıla içindeki oranı da yüzde 0,38 olarak hesaplandı.
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan tahmini sonuçlara göre ise bu yıl merkezi yönetim bütçesinden AR-GE için 174 milyar 627 milyon lira tahsis edildi.
EN FAZLA FONLAMA ÜNİVERSİTELERE YAPILDI
AR-GE için merkezi yönetim bütçesinden yapılan harcamalar sosyoekonomik hedeflere göre sınıflandırıldığında, 2023 yılı için en fazla harcama yüzde 70,8 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı. Bunu yüzde 5,8 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, yüzde 5,5 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), yüzde 4,5 ile savunma ve yüzde 3,9 ile tarım takip etti.
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan tahmine göre de bu yıl en çok ödeneğin yüzde 73,2 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere ayrılması öngörüldü. Genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), yüzde 5,1 ile sosyoekonomik hedefler arasında ikinci sırada yer aldı. Bu hedefleri yüzde 4,9 ile savunma, endüstriyel üretim ve teknoloji izledi.
Merkezi yönetim bütçesinden uluslararası AR-GE programlarına 2023 yılında 2,2 milyar lira ayrıldı. Uluslararası AR-GE programlarının alt kategorilerine göre, Avrupa çapında yürütülen AR-GE programları için gönderilen kamu fonu 1,3 milyar lira ile ilk sırada dikkati çekti. Bunu sırasıyla 592 milyon lira ile uluslararası AR-GE faaliyeti yürüten kuruluşlara ait fonlar ve 303 milyon lira ile ikili veya çok taraflı uluslararası AR-GE programları takip etti.
Bütçe başlangıç ödeneğine göre uluslararası AR-GE programlarına 2024’te 2,7 milyar lira tahsis edildi. İlk sırayı 1,6 milyar lira ile Avrupa çapında yürütülen AR-GE programları alırken, bunun ardından 722 milyon lira ile uluslararası AR-GE faaliyeti yürüten kuruluşlara ait fonlar ve 357 milyon lira ile ikili veya çok taraflı uluslararası AR-GE programları geldi.
