Geçen hafta gündeme gelen sahte 50-100 dolarlık banknotlar nedeniyle, bankalar, döviz büroları ve kuyumcuların alımsatımı durdurması piyasalarda infiale yola açtı. Söz konusu gelişmenin ardından dün savcılık bu banknotlarla ilgili soruşturma başlatırken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Türkiye Bankalar Birliği (TBB) konuyla ilgili gerekli önemlerin alındığını açıkladı. 50 dolarlık sahte banknotlarla ilgili çalışmalar devam ederken fırsatçılar da meydanı boş bırakmadı. Öyle ki elindeki gerçek 50 dolarlık banknotu satmak isteyen vatandaşlara bazı kuyumcu ve döviz büroları yüzde 10 ila 30 arasında daha düşük fiyat vermeye başladı.
KURU DÜŞÜRDÜLER!
Güncel 34.53 TL olan 1 dolar kurunu bazı kuyumcu ve döviz büroları 30 TL’den hesaplıyor. Hatta fırsatçılıkta sınır tanımayıp kuru 25 TL’ye kadar düşüren bile var… Bu durumun fırsata çevrilmesine tepki gösteren vatandaş, “Doları iki yıl önce aldım. Satmak istediğimde sahte dolar sorununu öne sürüp düşük fiyat teklif ediyorlar. Oysa sahte dolar işi iki aydır varmış. Ancak fırsatçılık yaparak kazanç sağlamaya çalışıyorlar” diyor.
KAPALIÇARŞI’DA ALIYORLAR
Bir döviz bürosu çalışanı ise dolar kurunun 6 kuruşluk farkla alınıp satıldığını belirterek, “Mesela şu anda biz 34.53’ten alıyor, 34.59’dan satıyoruz. Ancak 50 doları alıp satarak risk almıyoruz” dedi. 50 dolarlık banknotları Kapalıçarşı’da alanların olduğunu anlatan döviz bürosu çalışanı, buradaki fırsatçılığı şöyle özetledi: “Kapalıçarşı’da para sayma makinelerinden daha iyi gözü olanlar var. Dolara bakar bakmaz sahtesiyle gerçeğini ayırt ederler. Bu banknotların sahte olduğunu para sayma makineleri değil onlar anladı. Gerçek 50 doları olan ve satmak isteyenler Kapalıçarşı’ya gidiyor. Eğer acil ihtiyacı varsa ve satmak zorundaysa fırsatçıların eline düşüyor. Çünkü şu anda yüzde 10 ila 30 arasında daha düşük fiyattan alıyorlar. 50 dolarlık banknotlar 30 TL’den satılıyor. 25 TL’den dahi alan var.”
10-20’LIK BANKNOTLAR ALINIYOR
İstanbul Eyüpsultan’da faaliyet gösteren Merkez Kuyumculuk’un çalışanı Eyüp Şengül de, 50’lik banknotlar hariç diğerlerinin alım-satımının sürdüğünü söyledi. Şengül, “Biz şu anda sadece 50’lik dolar banknotunu almıyor ve satmıyoruz. Bir de eski basım 100 doları almıyoruz ancak yeni basımını alıyoruz. Satarken de yine yeni basım satıyoruz. Dolar almak isteyen vatandaşlar şu anda 10-20 ve 100 dolarlık banknotları alıyor. Tabi yüklü miktarda alınınca 10-20 dolar çabuk bitiyor. Bu da ayrı bir sıkıntı yaratıyor” ifadelerini kullandı.
İKİ HAFTAYA KADAR GÜNCELLENECEK
Yurt dışında basıldığı öğrenilen sahte dövizleri para sayma makinelerinin ayırt edemediğini belirten döviz büroları ve kuyumcular, bu makinelere güncelleme bekliyor. Para sayma makinelerinin servislerini sürekli aradıklarını anlatan kuyumcular, “Bize iki hafta önce güncelliyoruz dediler. Bugün yine aradık. Güncellemenin iki hafta daha sürebileceğini belirttiler. Bu iş yılbaşına kadar uzayabilir” diyor.
SAVCILIK SORUŞTURMA BAŞLATTI
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Kaçakçılık, Narkotik ve Ekonomik Suçlar Soruşturma Bürosu, İstanbul’da, yurt dışında basılan sahte 50 ve 100 dolarlık banknotların piyasaya sürüldüğü ve bu nedenle Kapalıçarşı’daki bazı döviz bürolarının dolar alımını durdurduğu yönündeki iddialar üzerine harekete geçti. Başsavcılık, sahte para basımı ve dağıtımı konularının araştırılması amacıyla resen soruşturma başlattı.
ATM’LER DE GÜNCELLENİYOR
Sahte banknotlarla ilgili Türkiye Bankalar Birliği, “Sahte dövizle mücadele ve dolaşımının engellenmesi amacıyla, kullanımdaki para sayma, sahte döviz kontrol ve ATM makinelerinin kontrolleri ve güncellenmeleri yapılmaktadır” açıklamasnı yaptı. Merkez Bankası ise adli mercilerle koordineli olduklarını belirterek, şu bilgileri verdi: “Teknolojik altyapıda sahteciliğe karşı tedbir alınmasına yönelik gerekli yönlendirmeler yapılmıştır.”
SERVİSLER KİLİTLENDİ
Para sayma makinesi satan bir firmanın servis çalışanı da, “Son bir aydır telefonlarımız susmuyor. Güncelleme için çalışıyoruz. Gerçeğine çok yakın bir sahte dolar üretilmiş. Bu sorunu tam anlamıyla çözmeden güncellemeleri yükleyemeyiz. Çalışmalarımız devam ediyor” ifadelerini kullandı.
