İklim değişikliği ile birlikte aşırı yağmur, yangın, yıldırım, hortum, dolu, kuraklık ve don gibi felaketlerin hem frekansı hem de şiddeti artıyor. Bu doğal afetlerin en çok vurduğu tarım sektöründe de sigortanın önemi her geçen gün artıyor. Spherical Insights & Consulting tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Küresel Tarım Sigortası pazarı 2023’te 40.24 milyar dolar oldu. 2033’e kadar da bu rakamın 69.82 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
WTW Küresel Gıda, İçecek ve Tarım Risk Raporu’na göre sektör, daha az arazi ve sert hava koşullarıyla nüfusu artan bir dünyayı beslemeye çalışıyor. 400 üst düzey karar vericiyle yapılan ankete göre büyük bir çevresel risk olarak iklim değişikliği işletmelerin yüzde 71’inin en önemli risk olarak gördüğü bir olgu haline geldi. Sel ve kuraklık gibi iklimle ilgili hava olaylarının etkisi sektör genelinde giderek daha fazla hissediliyor. İşletmelerin yıkıcı güçlere karşı dayanıklılığını artırmaya yönelik artan bir vurgu var. Gıda ve içecek şirketlerinin yüzde 47’si iş sürekliliği planlarını altı ayda bir, yüzde 31’i ise bunu üç ayda bir gözden geçiriyor.
72.5 MİLYAR HASAR ÖDENDİ
Doğal afetlere ve fiyat dalgalanmalarına karşı üretici ve yetiştiricilere koruma kalkanı olan Tarım Sigortaları Havuzu’ndan (TARSİM), 1 Haziran 2006’dan bu yılın eylül ayı sonuna kadar 74.8 milyar lira devlet prim desteği ve 72.5 milyar lira hasar tazminatı ödemesi yapıldı. Tarım sigortasında poliçe bedelinin yüzde 50-67’si Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından karşılanıyor. Söz konusu destek, açık alanda yetişen meyvelerde don riski için yüzde 67, köy bazlı kuraklık verim sigortası ve gelir koruma sigortası için yüzde 60 ve diğer tüm branşlarda yüzde 50 olarak uygulanıyor.
YÜZDE 30 PRİM İNDİRİMİ
TARSİM kapsamında Haziran 2006-Eylül 2024 döneminde toplam 25.6 milyon poliçe düzenlendi. Toplam sigorta bedeli 3.8 trilyon lira olan tarımsal varlık, sigorta kapsamına alındı. Söz konusu poliçelere 74.8 milyar lira devlet prim desteği ve 72.5 milyar lira hasar tazminatı ödemesi yapıldı. Kuruluşundan bu yana her yıl yeni riskler ve ürünler ilave edilerek TARSİM’in kapsamı genişletiliyor. Bu yıl bitkisel üretimde dolu riski tarifesinde 79 üründe yüzde 15, 26 üründe yüzde 10 ve 14 üründe yüzde 5, don riski tarifesinde 8 üründe yüzde 10 ve 5 üründe yüzde 5 indirim uygulandı. Fırtına riski tarifesinde 225 üründe yüzde 6, sel riski tarifesinde 212 üründe yüzde 5, dolu paketi kapsamında 4 yıl boyunca hasar dosyası açılmamış olan sigortalılara yüzde 40, don paketi kapsamında 3 yıl boyunca hasar dosyası açılmamış sigortalılara yüzde 30 prim indirimi uygulaması getirildi.
SERALAR DA KAPSAMDA
Bitkisel ürün ve köy bazlı kuraklık verim sigortasında yüzde 10 çift poliçe indirimi uygulamasına devam edildi. Ağaç sigortasında yüzde 5 olan ağaç çift poliçe indirimi oranı yüzde 10’a yükseltildi. Önceki yıllarda 5. risk kategorisine giren seralar sigorta kapsamı dışındayken, 2024’te 5. risk kategorisinde yer alan seralar içerisinde yetiştirilen ürünler teminat kapsamına alındı. Büyükbaş hayvan hayat sigortasında, besi ve süt sığırları sigorta tarife fiyatında yüzde 4, hayvan sayısı 1-30 baş aralığında olan işletmelere poliçe primi üzerinden yüzde 15, yetiştirici birlikleri kanalıyla büyükbaş hayvanlarda toplu poliçe düzenlenmesi halinde belirlenen hayvan sayısı gruplarına göre yüzde 10’dan başlayıp yüzde 50’ye varan oranlarda prim indirimi yapıldı.
SÖZLEŞMELİ TARIMA YÜZDE 5 İLAVE PRİM İNDİRİMİ
Küçükbaş hayvan hayat sigortalarında geniş kapsamlı tarife fiyatlarında yüzde 5, sigortalanabilir hayvan sayısı 1-100 baş aralığında olan işletmelere poliçe primi üzerinden yüzde 15, yetiştirici birlikleri kanalıyla küçükbaş hayvanlarda toplu şekilde poliçe düzenlenmesi halinde belirlenen hayvan sayısı gruplarına göre yüzde 15’ten başlayıp yüzde 50’ye varan oranlarda prim indirimi uygulandı. Öte yandan, sözleşmeli üretim yapan üreticilere ilave yüzde 5 prim indirimiyle sigorta yaptırabilme imkânı sağlandı.
