Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından açıklanan ve önceki gün TBMM’ye sunulan 2025 yılı merkezi yönetim bütçesinin detayları belli oldu. Toplumun her kesimini kucaklayacak bütçeden yoksullukla mücadele ve sosyal yardımlaşmaya 362 milyar TL ödenek ayrıldı. 12.6 trilyon TL’lik vergi gelirlerinin başında ise 2.1 trilyon TL ile ÖTV ve 1.7 trilyon TL ile kurumlar vergisi geliyor. Sigara ve tütün mamullerinden ise 455.6 milyar TL gelir hedefleniyor. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 22 Ekim’de sunulacak 2025 Yılı Merkezi Bütçe Teklifi’nin görüşmeleri 30 Ekim 2024’te yapılacak. Bütçe teklifindeki bazı başlıklar özetle şöyle:
BAĞIMLILIKLA MÜCADELE:
Bütçede ailenin korunması ve güçlendirilmesi için 16.6 milyar, bağımlılıkla mücadelesi için 11.8 milyar, çocukların korunması için 41 milyar, engellilerin toplumsal hayata katılımı için 192.2 milyar, yoksullukla mücadele ve sosyal yardımlaşmaya 362 milyar ödenek ayrıldı.
ULAŞIM YATIRIMLARI ÖNE ÇIKIYOR:
Demiryolu ulaşımına 305.2 milyar TL, denize 5.6 milyar TL ve karayolu ulaşımına 329.8 milyar TL harcanacak.
ULUSAL SAVUNMA VE GÜVENLİK:
Tarım programlarına 358.1 milyar TL, tedavi edici sağlık programlarına 826.7 milyar, temel eğitim için 774.2 milyar, toplum güvenliğine 643.2 milyar, ulusal savunma ve güvenlik için 902.8 milyar, uzay ve havacılık programlarına 5 milyar TL ödenek verilecek.
ÖTV’DEN 2.1 TRİLYON GELİR:
Hükümetin hedeflediği 12.6 trilyon TL’lik vergi gelirleri arasında, 2.1 trilyon gelir ve 1.7 trilyon kurumlar vergisi beklentisi bulunuyor.
2.1 trilyon özel tüketim vergilerinden (ÖTV), 538.1 milyar petrol ve doğalgaz ürünlerinden, 818.8 milyar motorlu taşıtlar vergisinden (MTV), alkollü içkilerden 170.7 milyar, tütün mamullerinden 455.6 milyar, kolalı gazozlardan 17.6 milyar vergi tahsili gerçekleştirilecek.
TAŞINMAZ SATIŞINDA 18.4 MİLYAR TL
Devlet, gelecek yıl aralarında 411 milyon TL’lik lojman satışı başta olmak üzere, sosyal tesis ve arazilerin de bulunduğu taşınmazlardan yaklaşık 18.4 milyar lira gelir elde etmeyi hedefliyor. Bu kapsamda, taşınmaz kiralarından 7 milyar 93 milyon 67 bin TL, taşınmaz satışlarından ise 11 milyar 261 milyon 193 bin TL’lik gelire ulaşılması hedefleniyor. Taşınmaz satışları kapsamında en fazla gelir 6 milyar 19 milyon 545 bin lirayla arazi satışlarından elde edilecek.
BAĞIŞ HIZ KESMEYECEK
Alınan bağış ve yardımlar ile özel gelirler toplamının 59.9 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor.
Bütçede faiz gelirleri toplamının 319.8 milyar TL olması hedefleniyor.
HARCIRAHLAR YÜKSELİYOR
Yurt içi gündelik ve tazminat tutarları da yeniden belirlendi. Yeni yılda TBMM Başkanı ve Cumhurbaşkanı yardımcılarına ödenecek yurtiçi gündelik tutarı 500 liradan 715 liraya yükselecek. Anayasa Mahkemesi Başkanı, bakanlar, Genelkurmay Başkanı, milletvekilleri, kuvvet komutanlar için bu rakam, 480 liradan 686 liraya çıkacak.
ŞANS OYUNLARI
Bütçeye, 56.5 milyar TL şans oyunlarından, 45.2 milyar TL özel iletişim vergisinden, 29.3 milyar TL dijital hizmet vergisinden, 19.1 milyar TL konaklama vergisinden, 282.5 milyar TL harçlardan ve 122.4 milyar TL tapu işlemlerinden gelir sağlanacak. Pasaport ve konsolosluk vergilerinden 18.3 milyar TL, yurtdışı çıkış harçlarından 8.6 milyar TL gelir elde edilecek.
CEZALARDAN MİLYARCA TL GELECEK
61.7 milyar TL para cezalarından gelir gelmesi hesaplanıyor. Bunların 44.7 milyar TL’si idari cezalardan, 68.7 milyar TL’si trafik cezalarından elde edilecek.
3 BİN 374 TAŞIT ALINACAK
2025 yılı bütçesinde 20’si Cumhurbaşkanlığı olmak üzere kamuya binek otomobilden kamyona kadar 3 bin 374 adet taşıt alınması öngörüldü. En çok taşıt alınacak kurumların başında ise 831’i ambulans olmak üzere toplam 911 araçla Sağlık Bakanlığı geldi. İkinci sırada ise 711 araçla Emniyet Genel Müdürlüğü ve üçüncü sırada da 500 araçla Hazine ve Maliye Bakanlığı yer aldı.
FAZLA MESAİ ÜCRETİ
Memurların saat başına fazla mesai ücretleri, yeni yılda yüzde 36.7 artarak, 10 lira 10 kuruştan 12 lira 80 kuruşa çıkacak. Bakanlıkların özel kalem müdürlüklerinde çalışan tüm personele ayda 90 saati, genel müdürlüklerin merkez teşkilatlarında görevli şoförlere de 60 saati geçmemek üzere yeni yılda 10 lira 70 kuruş yerine 13 lira 60 kuruş fazla mesai ücreti ödenecek.
PERSONELE 3.5 TRİLYON ÖDEME
Kamu idareleri personeline gelecek yıl genel bütçenin yüzde 23.6’sına denk gelen 3.5 trilyon TL nakdi ödeme yapılacak. Milil Eğitim Bakanlığı, personel giderleri için 1 trilyon 30 milyar 744 milyon lira ile bütçeden en fazla payı aldı.
